In deze serie laten we zien hoe scholen Slim Organiseren met cultuuronderwijs als deeloplossing voor het lerarentekort en een verrijking van het curriculum. Vakdocent Samantha Soredjo vertelt hoe haar vaklessen eruitzien en over het bijscholingsprogramma LevelUp Compact.
Eén van de onderdelen van Slim Organiseren met cultuuronderwijs is het bijscholingsprogramma LevelUp Compact van Thomas More. Kunstvakdocenten die dat willen, kunnen daarmee hun pedagogisch-didactische vaardigheden verder vergroten. Eén van hen is Samantha Soredjo, vakdocent bij Rotterdam Vakmanstad. Zij geeft op de Agnesschool lessen Gezond aan groep 3 en ze is accounthouder op de Agnesschool, KC IJsselmonde, Epos en de Globe.
“Educatie loopt als een rode draad door mijn leven”, vertelt Samantha. “Voor ik in het onderwijs kwam werken, gaf ik altijd al groepslessen en personal training op een sportschool. Vanuit die hoek startte ik bij Rotterdam Vakmanstad om sportlessen te geven.” Inmiddels werkt Samantha alweer vier jaar bij Vakmanstad als accounthouder en vakdocent Kook- en Smaaklessen binnen de leerlijn Gezond.
Een kijkje in een vakles
De Agnesschool heeft ervoor gekozen om wekelijks elk leerjaar een paar uur uit te roosteren. Op maandagmiddag krijgen de twee groepen 3 lessen Groen en Gezond. De leerlingen worden verdeeld, zodat ze de ene week Gezond krijgen en de andere week Groen. “We hebben dat de komkommers en de tomaten genoemd”.
Samen met haar collega van Groen haalt Samantha de leerlingen op uit de klas aan de hand van de presentielijst. “We lopen met elkaar naar de mobiele keuken in één van de klaslokalen. De leerlingen wassen hun handen en gaan zitten. Ik neem altijd even tijd om te beginnen met een praatje, even vragen hoe hun weekend was. Daarna vertel ik over het recept dat we gaan maken. Ik lees het recept een keer voor en laat de ingrediënten zien. Ik vertel er meer over of vraag wie het weleens gegeten heeft. Daarna verdeel ik de leerlingen in groepjes voor het afmeten, mixen, snijden, raspen, etc. Het koken begeleid ik, want ze zijn natuurlijk nog jong. Ik roep de leerlingen per tweetallen bij me en dan mogen ze iets omdraaien of de pan vasthouden. We eindigen elke les met samen eten, meestal met een liedje erbij.”
Het leuke aan lesgeven is de onvoorspelbaarheid. Een leerling komt met een verhaal of er gebeurt buiten iets. Een les is nooit helemaal vastomlijnd dus je hebt ruimte om het zelf in te vullen en te sturen.
Aansluiten bij de lessen en de SLO doelen
De lessen sluiten aan op wat de leerlingen in de klas leren. Zo leren ze in de vaklessen nieuwe woorden als garde en vergiet. Of leerlingen komen meer te weten over een groente, zoals courgette. “Ik probeer in mijn lessen ook aan te sluiten op de actualiteit. In de herfst maken we bijvoorbeeld paddenstoelenrisotto of pittige pompoensoep en bij de coronation hebben we scones gemaakt. Burgerschap is een belangrijk onderdeel van de les en zo sluiten we meteen aan op de SLO kerndoelen. Ik leer de kinderen ook tafelmanieren. Wachten met eten tot iedereen zit en een bordje heeft, niet boeren, maar ook – heel belangrijk – respect hebben voor elkaar en het eten. Je mag iets niet lekker vinden, dat is geen probleem. Maar dat zeggen we wel netjes en met respect.”
Zekerder voor de groep met LevelUp Compact
“Ik ben LevelUp Compact gaan doen, omdat ik vind dat je nooit uitgeleerd bent. Ik kwam in de lessen weleens een lastige situatie met een leerling tegen. Achteraf vroeg ik me dan af ‘had ik daar nóg beter op kunnen reageren?'. Vooral als het druk is, is het de kunst om een weloverwogen reactie te geven, dus hoe ga je daar goed mee om?”
Na enthousiaste verhalen van haar collega's koos Samantha voor LevelUp Compact. “Je leert veel, zoals observeren en klassenmanagement, en je brengt het meteen in de praktijk. De opleiding was voor mij ook een bevestiging van hoeveel ik al wist, zoals de basisbehoefte en de autonomie van de leerling. LevelUp hielp me deze kennis te verdiepen, waardoor ik nog meer begrip heb voor het kind. Ik weet nu dat bepaald gedrag niet naar jou is gericht, maar dat er meestal iets anders speelt. Eén van de leerlingen liet bijvoorbeeld moeilijk gedrag zien en door te observeren en na te vragen bij de leerkracht kwam ik erachter dat hij meer uitdaging nodig had. Door hem een specifieke taak te geven, wist ik het gedrag om te buigen en werd hij rustiger."
Door LevelUp Compact, en vooral door het vak didactiek, staat Samantha zekerder voor de groep. “Ik ben me bewuster van de tools die ik kan inzetten in het belang van het kind. Ik durf meer tijd aan de leerling te geven en ik loop sneller even naar een leerkracht om feedback over een leerling te geven of te vragen.”
Kijken met een accounthoudersbril
Bij Vakmanstad zijn veel vakdocenten ook accounthouder. Volgens Samantha werkt dat goed, omdat je zelf uitvoert wat je bedenkt. "Soms kom je op kantoor met een oplossing, maar zodra je op school bent, merk je ‘Hé, dit is helemaal niet haalbaar’. Omdat je een dubbelrol hebt, kun je meteen bijsturen.”
“Een mooi voorbeeld zijn de naschoolse lessen op de Agnesschool. Die waren op een andere plek dan de lessen onder schooltijd. Op papier leek dat prima, maar waar ik niet bij stil had gestaan, is dat ik dan alle materialen van de ene naar de andere locatie moest brengen. Ik heb dus georganiseerd dat zowel de lessen onder schooltijd als na schooltijd in hetzelfde lokaal gegeven konden worden.”
Ik vind vooral de combinatie leuk; aan de ene kant werk ik achter de schermen aan de bureautafel en aan de andere kant breng ik wat we daar bedenken in de praktijk.
Tijd nemen voor je leerlingen
In het kader van ‘nooit uitgeleerd zijn’ wil Samantha haar analytische kant nog verder ontwikkelen. “Ik wil leerlingen steeds beter snappen, zodat ik ze nóg beter kan begeleiden". Samantha wil ook graag iets meegeven aan andere vakdocenten: “Neem de tijd voor je leerlingen. Als je iets signaleert bij een leerling, ga dan eens verder zoeken en doe navraag bij de leerkracht. Dat is in alle drukte soms moeilijk, maar pak die tijd voor jezelf en zorg dat je antwoord krijgt op je vraag.”
Ook jouw pedagogisch-didactische vaardigheden versterken?
Vakdocenten die verbonden zijn aan een culturele instelling die meedoet aan Slim Organiseren met cultuuronderwijs kunnen kosteloos deelnemen aan LevelUp Compact. Wil je hier meer over weten? Neem dan contact op met een van de deelnemende instellingen.
In samenwerking met Thomas More Academie bieden we ook de training Kunstvakdocent in het basisonderwijs. Deze training is voor iedereen die als kunstvakdocent in het basisonderwijs werkt of gaat werken. Deze ingekorte variant van LevelUp Compact start 11 februari 2025.
