Presentator en schrijver Karim Amghar maakte in zijn jonge jaren zelf mee hoe het is om ongelijk behandeld te worden en zet zich daarom nu met hart en ziel in om de situatie rondom kansenongelijkheid te verbeteren. Karim opent de Manifestatie Gelijke Kansen door Cultuureducatie op woensdag 2 november met een lezing.
Hoe belangrijk is deze manifestatie volgens jou?
Deze manifestatie is super belangrijk omdat kansenongelijkheid niet alleen een probleem is voor het individu of van het onderwijs. Kansenongelijkheid is een meerkoppig monster dat een bedreiging vormt voor de hele samenleving. Dit oplossen kunnen we niet als individuen, dit moeten we echt met elkaar, als samenleving doen. Op dit moment zien we bijvoorbeeld dat er een relatie is tussen de toename van het geloven in complottheorieën en de toename van kansenongelijkheid. Dat is zorgelijk en daar moeten we echt iets mee.
Hoe zit dat precies?
Als je opgroeit, heb je te maken met nature en nurture eigenschappen, oftewel genetisch bepaald tegenover eigenschappen bepaald door opvoeding. Die laatste zijn vooral belangrijk bij het creëren van gelijke kansen. Daarbij verstaan we onder opvoeding veel meer dan wat je van je ouders meekrijgt. Zo gaat het er ook om in welke wijk je woont, de financiële situatie waarin je opgroeit, wat je meemaakt op weg naar school, in hoeverre je de mogelijkheid hebt om naar het theater te gaan en of je cultuur- en/of sportlessen kunt volgen in je vrije tijd. Allemaal dingen die invloed hebben op het ontwikkelen van je inlevingsvermogen, weerbaarheid, zelfredzaamheid en kritisch denkvermogen. Als je achterblijft op die gebieden door kansenongelijkheid en die vaardigheden dus niet of nauwelijks ontwikkelt, ben je vatbaarder voor complottheorieën omdat je die ideeën moeilijker een plek kunt geven.
Waarom maak jij je hard voor dit probleem?
Ik heb zelf te maken gehad met kansenongelijkheid en dat gun ik niemand. Bij het maken van een nieuwe docu-serie sprak ik een meisje van 9 jaar en die vertelde me dat ze zich op school heel erg alleen en in de steek gelaten voelt. Als je weet hoe het voelt om je buitengesloten te voelen, dan is dat zo pijnlijk, dat gaat door merg en been. Ik vind het erg dat het überhaupt voorkomt in ons land, zeker als je je bedenkt dat we op economisch gebied in de top 10 staan. Als het gaat om onderwijs doen we het een stuk minder goed, dan staan we met Nederland op plek 26. Niet omdat het onderwijs niet goed is, maar omdat het ons niet lukt om de laatste laag van de samenleving aan te laten sluiten.
Welke rol speelt cultuuronderwijs bij de oplossing hiervan?
In Nederland leven we volgens het concept dat hard werken loont. Doe maar gewoon je best dan kom je er wel. Daarbij is kunst en cultuur in de ogen van veel mensen een luxeproduct, iets voor de elite. Terwijl het veel meer is dan bijvoorbeeld een schilderij van Van Gogh of een voorstelling van het Nationaal Ballet. Zeker met cultuuronderwijs leer je jezelf te uiten, kritisch na te denken en je inlevingsvermogen neemt toe omdat je kennis maakt met perspectieven van anderen. Als je dat soort belangrijke vaardigheden meer waardeert en prioriteit geeft dan kunnen ook kinderen aansluiten die dat anders niet zouden kunnen.
Cultuuronderwijs zou dus belangrijker moeten worden op scholen?
Ja een school is een plek waar de pluriforme samenleving op een natuurlijke manier bij elkaar komt. De plek waar mensen in een lerende stand staan. Ik vind dus niet dat alleen kinderen die uit een lagere economische status komen meer cultuuronderwijs moeten krijgen. Het gaat erom dat álle kinderen zich gezien en gehoord voelen zodat bij alle kinderen hun inlevingsvermogen groeit. Dat is goed voor hoe zij zich opstellen tegenover elkaar, maar ook tegenover de samenleving als geheel.
Daarnaast speelt de leerkracht een sleutelrol. Als je gemotiveerde leerkrachten hebt die het voelen in hun hart, dan kun je dit thema aanpakken. Je ziet dat leerkrachten zich steeds meer bewust worden van hoe belangrijk het creëren van gelijke kansen is en daarvoor al prachtig werk doen. Maar je ziet ook dat sommigen nog vastzitten in hun eigen bubbel en een gebrek aan mogelijkheden ervaren. Toch kun je door hogere verwachtingen te hebben van kinderen, ongeacht waar ze vandaan komen, al veel problemen oplossen.
Op 2 november geef je een lezing, wat wil je de aanwezigen meegeven?
Ik hoop dat iedereen na mijn lezing, maar zeker ook na het hele programma de urgentie ervaart. Dat er bewustwording is. Dat ze de tools die allang in hun toolkit zitten, beter gaan gebruiken omdat ze tot nieuwe inzichten zijn gekomen over hoe zij kunnen bijdragen aan het creëren van gelijke kansen.
Wil je de lezing van Karim live horen? En meepraten over dit belangrijke thema? Meld je dan hier aan voor de Manifestatie Gelijke Kansen door Cultuuronderwijs
Bio Karim Amghar
Karim Amghar schrijft onder andere voor NRC, is auteur van diverse boeken, maakt televisieprogramma’s én is eigenaar van een bureau over onderwijs- en organisatieontwikkeling. Voor de omroep NTR maakte Karim onder andere de tv-serie Karim Pakt Zijn Kans, over kansenongelijkheid en diversiteit in het onderwijs. Hij geeft ook workshops en masterclasses over dit onderwerp.